ساز
وسيله اي براي بيان و اجراي موسيقي- به عبارت ديگر- هر وسيله اي که بتواند
صوت موسيقي- به مفهوم اعم توليد کند- "ساز" ناميده مي شود.تعداد سازها
بسيار زياد و نامحدود است- به طوري که نمي توان بدون دسته بندي کردن آن
ها- حتي سازهاي مهم تر را شناخت.
سازها در چند رده ي مختلف قرار مي گيرند:
الف_ سازهايي که توليد صوت در آن ها- توسط سيم يا زه صورت مي گيرد. اين دسته خود به چند دسته ي کوچک تر تقسيم مي شوند:
1- دسته اي که سيم به وسيله ي کشيدن زخمه زدن- با انگشت يا با مضراب- توليد صوت مي کند- مانند:تار-گيتارو غيره(سازهاي زهي زخمه اي).
2- دسته اي که سيم به وسيله ي کشيدن آرشه- صوتي حاصل مي کند- مانند:ويولن-کمانچه و غيره(سازهاي زهي آرشه اي.)
3- دسته اي که با کوبيدن به وسيله ي چکش مانندي بر روي سيم- صوتي از آن حاصل مي شود- مانند:سنتور سازهاي زهي کوبشي).
4- دسته اي که کوبيدن "چکش" روي سيم- به وسيله اي مکانيکي انجام مي گيرد- مانند:پيانو(سازهاي زهي شستي دار).
ب_ سازهايي کخ صوت در آن ها- در نتيجه ي دميدن هوا حاصل مي شود- اين دسته نيز به نوبه ي خود به چند دسته ي کوچک تر تقسيم مي شود:
1- دسته اي از سازها که از جنس چوب(يا آبنوس)ساخته شده اند- مانند:فلوت- کلارينت(قره ني) و غيره(سازهاي بادي چوبي).
2- دسته اي از سازها که از جنس مس- برنج يا حتي نقره ساخته شده اند- مانند:ترومپت- ترومبون و غيره(سازهاي بادي برنجي).
3-
دسته اي از سازها که مانند پيانو- داراي شستي هستند و حصول صوت يا دمش هوا
به وسيله اي مکانيکي يا الکتريکي انجام مي گيرد- مانند: ارگ- آکوردئون و
غيره(سازهاي شستي دار بادي).
پ_
سازهايي که صوت در آن ها در نتيجه ي کوبيدن حاصل مي شود.تعداد و انواع اين
سازها بسيار زياد است و به طور کلي همه را جزو(سازهاي ضربي)به حساب مي
آورند.از انواع آن عبارتند از:
1- دسته اي که بر روي آن ها پوست کشيده شده و با دست يا چوب- بر آن مي کوبند- مانند:تيمپاني- نقاره- دايره و غيره.
2-
دسته اي بر هر دو سطح بالايي و پاييني چوب کشيده و خود ساز را به شکل
استوانه شاخته اند- و با دست يا چوب به يک يا هر دو طرف مي کوبند- مانند:
دهل- طبل بزرگ نظامي- طبل کوچک و غيره.
3- دسته اي چند- که ساز در اساس از دو تکه چوب يا فلز ساخته شده و هر دو به هم کوبيده مي شود- مانند: سنج- قاشقک و غيره.
4- و بالاخره دسته اي که به وسيله ي کوبيدن چکش بر روي تيغه هاي فلزي زنگوله و غيره اصواتي مخصوص و زنگوار حاصل مي شود.
ت_
امروزه علاوه بر انواع بالا- سازهاي ديگر نيز ساخته شده اند.<