بنابه تحقيقي در بريتانيا، ايرانيان باستان اولين بشرهايي بوده اند که از گازهاي شيميايي در جنگ استفاده کرده اند.
يک محقق بريتانيايي گفته است که شواهدي را کشف کرده است که امپراطوري ايران در قرن سوم ميلادي در جنگ با رومي ها از گازهاي سمي در شهر "دورا" -واقع در شرق سوريه کنوني- استفاده کرده است.
اين نظريه بر اساس بقاياي حدود 20 سرباز رومي که در زير ديوار اين شهر کشف شده اند، مطرح شده است.
بقاياي کشف شده در نشست سالانه موسسه باستان شناسي آمريکا به نمايش گذاشته شد.
تحقيق جديد نشان مي دهد که ايرانيان باستان براي ورود به شهر دورا در زير ديوار آن يک نقب حفر کرده بودند.
سايمون جيمز، باستان شناس از دانشگاه لستر انگلستان، مي گويد آنها همچنين قير و سنگ سولفور آتش زده بودند تا گازهاي پر تراکم سمي توليد کنند.
او افزود که دودکش هاي زيرزميني احتمالا به توليد و توزيع اين گازهاي مرگ آور کمک کرده است.
رومي ها ظاهرا براي جلوگيري از محاصره اين شهر نقب خودشان را حفر کرده بودند. دهانه دو نقب در زير زمين با يکديگر تلاقي پيدا مي کرده است.
سايمون جيمز مي گويد: " ايرانيان باستان برايکشتن 20 مرد در فضايي به ارتفاع يا پهناي کمتر از 2 متر و طول يازده متر به سربازان فوق بشر نياز داشته اند اما اين کار را با گازهاي سمي در عرض چند دقيقه انجام داده اند."
دکتر جيمز مي گويد: "سربازان رومي کشف شده در محل تلاقي دو نقب در زير زمين با دودهاي سمي مواجه و در عرض چند ثانيه بيهوش شده اند و ظرف چند دقيقه مرده اند."
حفاري ها نشان داده است که اجساد سربازان رومي توسط دشمنانشان در نزديکي محل تلاقي نقب ها و در محل ورود به نقب رومي ها انباشته شده بودند تا پيش از آتش زدن تونل براي ورود به آن ايجاد سد کرده باشند.
باستان شناس بريتانيايي مي گويد: "شواهد باستان شناسي به دست آمده در شهر دورا به روشني نشان مي دهد که ايرانيان دوره ساساني به اندازه رومي ها در محاصره کردن شهرها به عنوان روشي در جنگ، مهارت داشته اند."
شواهد همچنين ثابت مي کند که ايرانيان باستان با هدف فرو ريخته شدن ديوار شهر دورا و همچنين برج که کنار آن بوده به حفر نقب دست زده اند.
با اين که نقب ايرانيان باعث نشده که ساختار اين ديوار فرو بريزد، مهاجمان سرانجام دورا را تصرف مي کنند.
با اين حال، اين که ايرانيان باستان چگونه توانسته اند وارد اين شهر بشوند هنوز هم يک راز به حساب مي آيد چون جزئيات عمليات محاصره در شواهد تاريخي به جاي مانده کشف نشده است.
دورا مدتي بعد از تصرف رها شده و ساکنان آن توسط ايرانيان باستان کشته يا به امپراطوري ايران منتقل شده اند.
در سال 1920 بخشي از بقاياي اين شهر که در شرايط خوبي مانده بوده است توسط سربازان هندي که تلاش داشته اند در کنار ديوار دورا سنگرهاي دفاعي ايجاد کنند، از زير زمين بيرون آورده شد.
اسکلت شهر دورا در دهه هاي بيست و سي ميلادي توسط محققان فرانسوي و آمريکايي کشف شد.